Πέμπτη 28 Μαρτίου 2024

Η φυλακή της γεύσεως ή του στόματος: Τι προξενούν οι πολυποίκιλες τροφές (Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης)

Τι προξενούν οι πολυποίκιλες τροφές

Το τέταρτο αισθητήριο που παρουσιάζεται, είναι το αισθητήριο της γεύσεωςκαι γενικά του στόματος. Εδώ βρίσκουμε στ’ αλήθεια ένα πολύ μεγάλο εμπόρευμα! Γιατί αυτό το αισθητήριο, μοιάζει μ’ εκείνο το μεγάλο χάσμα που ανοίχθηκε ξαφνικά στον τόπο της Ρώμης και ήταν τόσο βαθύ, που όση ύλη και αν έριχνε κανείς βυθιζόταν ολόκληρη και ποτέ δεν το γέμιζε, όπως γράφουν οι ιστορικοί˙ γιατί αυτό το αισθητήριο είναι ένας κόλπος τόσο πλατύς, που χωρά όσα εδώδιμα εξάγει η γη και η θάλασσα˙ είναι ακόμα σαν τρύπιο πιθάρι, κατά τον Γρηγόριο Νύσσης, το οποίο συνέχεια γεμίζει και πάντα μένει άδειο˙ και με μία λέξι είναι ακόρεστος Άδης.

Αυτό το αισθητήριο, αν και είναι τέταρτο στη σειρά, λόγω της δύναμής του, εγώ το ονομάζω πρώτιστο όλων των άλλων. Γι’ αυτό, κλείσε έξω από αυτή τη μεγάλη πύλη των αισθήσεών σου τις πολυποίκιλες τροφές έξω τα πλούσια τραπεζώματα˙ τις νοστιμιές των μαγείρων˙ τις τρυφές και τις σπατάλες γιατί για ποιόν άλλο λόγο επενοήθηκαν αυτά; Βέβαια δε μπορείς να πης ότι επενοήθηκαν για κάποια βασική ανάγκη και συντήρησι του σώματος, αλλά μόνο για την επικατάρατη ηδονή του λαιμού. Και τί προξενούν αυτού του είδους οι ποικίλες τροφές;

Βοήθεια του αγίου Ιακώβου Τσαλίκη σε παιδιά

Τον άγιο Γέροντα Ιάκωβο Τσαλίκη – διηγείται ανώνυμος ιερεύς – τον γνώρισαν οι γονείς μου, όταν ήμουν στο τέλος του Δημοτικού σχολείου. Οι αναμνήσεις μου είναι λίγο “θολές” λόγω ηλικίας και δυστυχώς απροσεξίας περί τα πνευματικά.

Η ανάμνηση του αγίου Γέροντος που είχα πάντοτε ήταν η θύμηση ενός ανθρώπου με αγάπη πραγματική και με ένα χαρακτηριστικό “πονεμένο” και σεβαστικό χαμόγελο, που έδειχνε την διάθεσή του να αναπαύση και να προστατέψη με κάθε τρόπο τον κάθε άνθρωπο που είχε απέναντί του.

Ήταν δεδομένο στις συζητήσεις των γονέων ότι ο Γέροντας ήταν ένας άγιος, αν και τότε δεν εμβαθύναμε τα παιδιά στο τι σήμαινε αυτό.

Τετάρτη 27 Μαρτίου 2024

Η Κυριακή της Ορθοδοξίας έδειξε ψυχρότητα

Η Κυριακή της Ορθοδοξίας έδειξε ψυχρότητα
Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Ψυχρές είναι πλέον οι σχέσεις μεταξύ των Μητροπολιτών – μελών της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος και της Προέδρου της Δημοκρατίας, του πρωθυπουργού, των μελών της Κυβέρνησης και των μελών του Κοινοβουλίου, που εψήφισαν τον Νόμο για τον «γάμο» των ομοφυλοφίλων. Απόδειξη τα όσα συνέβησαν κατά την Κυριακή της Ορθοδοξίας.
Η Ιεραρχία εόρτασε τη μεγάλη αυτή εορτή ως να πενθούσε. Χωρίς την παρουσία της πολιτειακής και πολιτικής ηγεσίας, χωρίς κάλυψη τηλεοπτική και γενικά δημοσιογραφική, στο μικρό στο μέγεθος, αλλά ιστορικό καθολικό της Μονής Πετράκη. Από την δημιουργία του Ελληνικού κράτους και από τότε που ο βασιλιάς Γεώργιος Α΄ ασπάσθηκε την Ορθοδοξία – ο Όθωνας, ως βασιλιάς των Ελλήνων είχε παραμείνει Ρωμαιοκαθολικός – ο επικεφαλής του κράτους και όλη η πολιτική και στρατιωτική ηγεσία μαζί με την εκκλησιαστική Ιεραρχία την πρώτη Κυριακή της Σαρακοστής πανηγύριζαν τον θρίαμβο της Ορθοδοξίας και αποδείκνυαν την ενότητα του λαού, όπως την κληρονομήσαμε από την εποχή της Ρωμέϊκης Αυτοκρατορίας. Φέτος η Αρχηγός του Κράτους δεν ήταν παρούσα, δεν εκφώνησε το Σύμβολο της Πίστεως κατά την Θεία Λειτουργία και τα μέλη της Ιεράς Συνόδου αρνήθηκαν την εκ μέρους της πρόσκληση να παρευρεθούν στο παρατιθέμενο καθιερωμένο γεύμα.

Περί νηστείας

Δημήτριος Παναγόπουλος 

Εάν η νηστεία, όπως θα αποδείξουμε στη συνέχεια, είναι μέσο απαραίτητο για τη σωτηρία της ψυχής του ανθρώπου, τότε μόνο θα πρέπει να καταργηθεί, όταν εκλείψουν και οι εχθροί της, δηλαδή η σάρκα και ο Διάβολος.

Κάποιοι ζητούν την κατάργησή της λέγοντας ότι οι περισσότεροι όχι μόνο δεν νηστεύουν, αλλά και αγνοούν τις νηστείες.

Το επιχείρημα είναι πολύ αστείο, ώστε να καταργήσουμε ένα ιερό και ευεργετικό για τη σωτηρία των ψυχών μας θεσμό, με μόνο δικαιολογητικό ότι οι πολλοί δεν τον εφαρμόζουν.

«Μακάριος ανήρ» (Ψαλμός 1ος)

Πρωτοπρεσβύτερος Κωνσταντίνος Παπαγιάννης (†) 

Ο α’ ψαλμός δεν έχει επιγραφή στο εβραϊκό πρωτότυπο και ο ποιητής του είναι άγνωστος. Είναι ψαλμός διδακτικός. Περιγράφει τη μακαριότητα του δικαίου, που έχει ως σκοπό της ζωής του τη μελέτη και την εφαρμογή του νόμου του Θεού, και την αθλιότητα των ασεβών και αμαρτωλών. Η πιστή τήρησις του νόμου του Θεού και η αποφυγή κάθε σχέσεως με αμαρτωλούς και διεφθαρμένους ανθρώπους είναι ο μόνος δρόμος που οδηγεί στην αληθινή ευτυχία και μακαριότητα.

Ευδιάκριτος είναι ο χωρισμός του ψαλμού σε δύο μέρη. Στο α’ (στίχ. 1-3) περιγράφεται η μακαριότης των δικαίων και στο β’ (στίχ. 4-5) η αθλιότης και το κακό τέλος των ασεβών.

Τρίτη 26 Μαρτίου 2024

Μετάνοια, νηστεία, ελεημοσύνη

π. Δημήτριος Μπόκος 

Στα χρόνια του προφήτη Δανιήλ, ο βασιλιάς των Βαβυλωνίων Ναβουχοδονόσορ ήταν ο ισχυρότερος κυρίαρχος της γης. Και, πράγμα σύνηθες, η πανίσχυρη εξουσία του συνοδευόταν από ανάλογη αλαζονεία. Μα ένα πολύ παράξενο όνειρο ήρθε ξαφνικά να βάλει τα πράγματα στη θέση τους.

Ενώ λοιπόν ο βασιλιάς βρισκόταν στην κλίνη του, είδε ένα μεγάλο δέντρο να φυτρώνει στη μέση της γης. Το δέντρο μεγάλωσε τόσο πολύ, που η κορφή του έφτασε στον ουρανό και το πλάτος του στα πέρατα της γης. Είχε ωραίο πλούσιο φύλλωμα και άφθονους καρπούς, με τους οποίους τρέφονταν όλα τα ζωντανά πλάσματα, άνθρωποι και ζώα. Στη σκιά του κατασκήνωναν τα άγρια θηρία, ενώ στα κλαδιά του φώλιαζαν όλα τα αρπακτικά πουλιά του ουρανού. Και ενώ ο βασιλιάς θαύμαζε το θαυμάσιο δέντρο, κατέβηκε άγγελος από τον ουρανό και με μεγάλη φωνή φώναξε:

Το δεύτερο βάπτισμα

π. Συμεών Κραγιόπουλος (†) 

Για τον άγιο Συμεών τον Νέο Θεολόγο εκείνο που είναι σημαντικό, το οποίο τονίζει και στο οποίο επανέρχεται και όλο σ’ αυτό αναφέρεται, είναι ότι πρέπει να γίνει στον καθένα το δεύτερο βάπτισμα. Όπως για να γίνει κανείς χριστιανός πρέπει να βαπτιστεί και να χρισθεί, δεν γίνεται αλλιώς, και φυσικά όχι απλώς να γίνουν αυτές οι πράξεις, αλλά να αποδεχθεί ο Θεός τον βαπτιζόμενο και χριόμενο δίνοντάς του το Πνεύμα το Άγιο, έτσι τώρα, για να ξαναγίνει κανείς χριστιανός – διότι για τον άγιο καθένας μας είναι σαν να έχασε τη χριστιανικότητά του – χρειάζεται να συντελεστεί το δεύτερο βάπτισμα.

Δευτέρα 25 Μαρτίου 2024

Απαγόρευση των κινητών τηλεφώνων στα σχολεία; – Για πολλούς, δεν αρκεί μόνο αυτό

Η Βρετανία μπαίνει στη λίστα των χωρών που απαγορεύουν τα κινητά στις σχολικές τάξεις, όμως ο προβληματισμός περισσεύει εν γένει για την άκριτη χρήση της τεχνολογίας από ανηλίκους

Πριν προλάβει να ολοκληρώσει την πρώτη πρόταση, ο Βρετανός πρωθυπουργός, Ρίσι Σούνακ, αναγκάζεται να σταματήσει από το κινητό του, που χτυπά.

Απορρίπτει την κλήση και συνεχίζει. Όμως με το που πάει να μιλήσει, το smartphone του χτυπά ξανά. Και ξανά.

Καταφέρνει τελικά να ολοκληρώσει την φράση του, αφού κλείσει τη συσκευή, αφήνοντάς την στο πλάι.

Δεν είναι μια ιστορία από τα βρετανικά παραπολιτικά, αλλά το σενάριο ενός βίντεο που αναρτήθηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, στο πλαίσιο καμπάνιας της Ντάουνινγκ Στριτ.

Η Ευρώπη διώχνει τον Χριστό με κάθε τρόπο, Άγιος Νικόλαος Αχρίδος

Ο Χριστός με τη διδασκαλία του συνέβαλε στην πρόοδο της Ευρώπης; Η Ευρώπη ευχαρίστησε τον Χριστό;

Αδελφοί μου, αυτά τα ερωτήματα μπορούν να αποτελέσουν θέμα μελέτης και διδαχής. Τι πρόσφερε ο Χριστός στην Ευρώπη; Οι ευρωπαίοι ανέμεναν πολλά από τον Χριστό και Αυτός τους έδωσε περισσότερα από όσα εκείνοι περίμεναν. Τους πρόσφερε τα πάντα.

Ο Χριστός απάλλαξε την Ευρώπη από τον σκοταδισμό της αθεΐας και τη μωρία της ειδωλολατρίας. Αυτή η φράση είναι σημαντική για όποιον μπορεί να καταλάβει τι είναι ειδωλολατρία και τι είναι αθεΐα. Για όποιον δεν μπορεί να την κατανοήσει, θα την εξηγήσω περισσότερο.

Αγάπη και σεβασμός σε κάθε άνθρωπο

Αρχιμανδρίτης Δωρόθεος Τζεβελέκας (†) 

«ίνα μη τον αδελφόν μου σκανδαλίσω»
(Απόστολος Κυριακής Απόκρεω)

Στις διανθρώπινες σχέσεις η αρμονία επέρχεται με την εν Χριστώ αγάπη. Χρειάζεται όμως διάκριση. Η αγάπη προϋποθέτει σεβασμό στις ιδιαιτερότητες κάθε ανθρώπινου προσώπου. Ο Θεός εξειδικεύει την πρόνοιά του σε κάθε άνθρωπο. Σέβεται το πλάσμα του. Πολύ περισσότερο εμείς πρέπει να προσωποποιούμε την έκφραση της αγάπης που είναι, τελικά, η εν Χριστώ ζωή.

Όταν το Άγιο Πνεύμα επισκέπτεται έναν Άγιο, του χορηγεί την χάρη σύμφωνα με την ιδιοσυγκρασία του. Ο Άγιος εκφράζεται εν Αγίω Πνεύματι ανάλογα με την μόρφωσή του, το επίπεδο της επιστημοσύνης του, τις κάθε είδους καταβολές του. Βλέπετε, ο Θεός στην παρέμβασή του δεν ισοπεδώνει την μοναδικότητα κάθε ανθρώπου και με τον τρόπο αυτό δίνει ανυπολόγιστη αξία σε κάθε ανθρώπινο πρόσωπο. Ο Θεός γνωρίζει τις ατέλειες καθενός μας και έχει ένα σχέδιο εξατομικευμένο για την σωτηρία μας και το εφαρμόζει με άπειρη υπομονή, τρυφερότητα, σεβασμό και αγάπη.

Κυριακή 24 Μαρτίου 2024

Στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου (Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)

(Λουκ. α’ 24-38)

Ὅπως ὁ ἥλιος καθρεφτίζεται στά καθαρά καί διαυγή νερά, ἔτσι κι ὁ οὐρανός στήν καθαρή κι ἁγνή καρδιά. Τό Ἅγιο Πνεῦμα εἶναι πανταχοῦ παρόν κι ἀναπαύεται σέ πολλά σημεῖα τοῦ ἀχανοῦς σύμπαντος. Τό μέρος ἐκεῖνο ὅμως ὅπου ἀγαπάει κι ἐπιθυμεῖ περισσότερο ἀπ᾿ ὅλα νά κατοικεῖ, εἶναι ἡ ἁγνή καρδιά τοῦ ἀνθρώπου. Ἐκεῖ εἶναι τό πραγματικό Του ἐνδιαίτημα, ἡ κατοικία του. Ὅλοι οἱ ἄλλοι τόποι εἶναι ἁπλά τό ἐργαστήριό Του. Ἡ καρδιά τοῦ ἀνθρώπου δέ μένει ποτέ ἄδεια. Πάντα ὑπάρχει κάτι νά τήν καλύψει: ἡ καθαρότητά της. Κάποτε, γιά κάποιο διάστημα, τήν καρδιά τοῦ ἀνθρώπου τή γέμιζε μόνο ὁ Θεός. Τότε ἡ καρδιά ἦταν καθρέφτης τοῦ κάλλους τοῦ Θεοῦ, ἕνας ὕμνος καί μιά δοξολογία γιά τό Θεό. Ὑπῆρχε ἕνας καιρός πού ἡ καρδιά τοῦ ἀνθρώπου βρισκόταν πραγματικά στά χέρια τοῦ Θεοῦ, ἀπαλλαγμένη ἀπό κίνδυνο. Ὅταν ὅμως ὁ ἄνθρωπος μέ τήν παραφροσύνη του πῆρε τά πράγματα στά δικά του χέρια, τήν καρδιά του τήν κυνήγησαν πολλά ἄγρια θηρία. Κι ἀπό τότε ξεκίνησε ἐσωτερικά μέν ἡ δουλεία τῆς ἀνθρώπινης καρδιᾶς, ἐξωτερικά δέ αὐτό πού λέμε ἱστορία τοῦ κόσμου. Ἀδύναμος πιά νά κουμαντάρει τήν καρδιά του ὁ ἄνθρωπος ἀναζήτησε στήριξη στά ἔμψυχα ὄντα ἤ καί στά ἄψυχα πράγματα πού τόν περιέβαλαν.

Σιούλης Τριαντάφυλλος: “Ο Κολλυβαδισμός του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού και η επανάσταση του 1821”

Σιούλης Τριαντάφυλλος: “Ο Κολλυβαδισμός του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού και η επανάσταση του 1821”*

Εισαγωγικά

Ο 18ος αιώνας, κατά τον οποίο έζησε και έδρασε ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, είναι ένας αιώνας πολύ σημαντικός, κομβικός θα λέγαμε, για την αφύπνιση και τον ξεσηκωμό του υπόδουλου γένους των Ορθοδόξων Ελλήνων, εθνικά-πολιτικά και πνευματικά.

Αυτό αποδεικνύεται από τη μια μεριά από τα πολλά επαναστατικά κινήματα εναντίον των Τούρκων που έχουν προηγηθεί, όπως για παράδειγμα οι εξεγέρσεις στη Θεσσαλία το 1600, η Επανάσταση του Διονυσιου του Φιλοσόφου στην Ήπειρο το 1611, αλλά και τα πνευματικά κινήματα-ρεύματα που επηρεάζουν τις πνευματικές εξελίξεις από την άλλη μεριά, όπως για παράδειγμα ο Ευρωπαϊκός και κατ’ επέκταση ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός και το Κολλυβαδικό κίνημα στο Άγιον Όρος.

Ο Δεληβορριάς για τον Αγώνα Ανεξαρτησίας

Ο Δεληβορριάς για τον Αγώνα Ανεξαρτησίας
Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Ο ιστορικός και επί 41 χρόνια (1973-2014) εμπνευσμένος διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη Άγγελος Δεληβορριάς (1937-2018) δίδει αποστομωτική απάντηση σε όσους κατά τις περί Έθνους διακηρύξεις τους αποτιμούν το νόημα της εθνικής ταυτότητας ως εννοιολογικής κατασκευής της μετά τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους περιόδου. Μεταξύ αυτών αναφέρει τους Κωνσταντίνο Τσουκαλά, Αντώνη Λιάκο, Πασχάλη Κιτρομηλίδη και Γιάννη Χαμηλάκη (Βλ. σχ. Αγγέλου Δεληβορριά «Ο Ελληνικός Πολιτισμός της προεπαναστατικής περιόδου ως βασικός συντελεστής του Αγώνα της Ανεξαρτησίας»*, Εκδ. Βιβλιοθήκης του Μουσείου Μπενάκη, Αθήνα 2021, σελ. 11).

ΤΟ 1821 ΚΑΙ Η ΕΥΘΥΝΗ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΚΑΙ ΤΗ ΒΟΡΕΙΟ ΗΠΕΙΡΟ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣ

Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 ήταν μία Πανελλήνια εξέγερση με εθνικό και θρησκευτικό χαρακτήρα. Συμμετείχαν Έλληνες Ορθόδοξοι από όλα τα μέρη του υποδούλου Γένους, αλλά και από τις κοινότητες της Διασποράς. Γιορτάζοντας την 25η Μαρτίου είναι ευκαιρία να αντλήσουμε μηνύματα από το 1821 για την πορεία των συγχρόνων εθνικών θεμάτων.

Πρώτο μήνυμα είναι η ανάγκη να διαφυλάξουμε την εθνική μας ταυτότητα σε συνδυασμό με τις ευρωπαϊκές αξίες. Η Εκκλησία διαφύλαξε την ελληνικότητα, την αγωνιστικότητα και την ελπίδα. Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός καλούσε τους Έλληνες του 18ου αιώνος να μην εξισλαμισθούν και να διδάξουν στα παιδιά τους τη διαχρονική ελληνική γλώσσα. Ορθοδοξία, γλώσσα, παιδεία, δημοκρατία και πίστη τη συνέχεια του Ελληνισμού είναι και σήμερα τα στοιχεία της εθνικής ταυτότητας που θα μάς κρατήσουν όρθιους.

ΤΟ ΤΑΜΑ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ ΤΟΥ 1821 ΜΙΑ ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΥΠΕΝΘΥΜΙΣΙΣ. 25 ΜΑΡΤΙΟΥ 2024

Μετὰ τὸ ἀπὸ 31.7.1829 Η ΄Ψήφισμα τῆς εἰς τὸ Ἄργος Δ΄Ἐθνικῆς τῶν Ἑλλήνων Συνελεύσεως (https://www.fotgrammi.gr/το-τάμα-του-έθνους/η-ψηφισμα-τησ-εισ-το-αργοσ-δ-εθνικησ-τω/), τὰ Βασιλικὰ Διατάγματα ἀπὸ 25.1.1834 (ΦΕΚ 5/29.1.1834) (https://www.fotgrammi.gr/work/βασιλικο-διαταγμα-απο-25-11834-φεκ-5-29-1-1834/, καὶ ἀπὸ 3.4.1838 (ΦΕΚ 12/11.4.1838) (https://www.fotgrammi.gr/work/βασιλικο-διαταγμα-απο-3-41838-φεκ-12-11-4-1838/τὴν Ἀπόφασιν  τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀπὸ 8.6.2012 (https://www.fotgrammi.gr/work/αποφασισ-δ-ι-σ-για-το-ταμα-απο-8-6-2012/ καὶ πλῆθος ἄλλων σχετικῶν ἐγγράφων,

 

θεωροῦμε ἐθνικὴ καὶ ἠθικὴ ὑποχρέωσιν νὰ ἀπευθυνθοῦμε καὶ πάλι εἰς τὴν Ἐκκλησιαστικὴν καὶ Πολιτικὴν ἡγεσίαν τῆς Πατρίδος μας καὶ νὰ ὑπενθυμίσουμε τὴν ἀνάγκη τῆς πραγματοποιήσεως αὐτοῦ τοῦ ἐδῶ καὶ πολλὲς δεκάδες ἔτη ὁράματος ἑκατομμυρίων Ἑλλήνων. 

Σάββατο 23 Μαρτίου 2024

Η Ορθοδοξία, η νεοεικονομαχία και ο ασπασμός των εικόνων σήμερα

Με αφορμή την αυριανή εορτή της Ορθοδοξίας θα ήθελα να καταθέσω κάποιες απαισιόδοξες σκέψεις για το μέλλον της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Για ποια Ορθοδοξία άραγε μπορούμε ή δικαιούμαστε να μιλάμε σήμερα; Εν Ελλάδι και παγκοσμίως; Σε παγκόσμια κλίμακα ο εθνοφυλετισμός επικρατεί και αμαυρώνει τη μαρτυρία της Ορθοδοξίας. Την ίδια ώρα βλέπουμε το τέρας του Οικουμενισμού να γιγαντώνεται και να εισχωρεί εκεί που παλαιότερα δεν θα μπορούσες να διανοηθείς. Οι “δυνατοί” θεολόγοι του παρελθόντος έχουν εκλείψει και το μέλλον για μια σχετική παρουσία τους φαίνεται δυσοίωνο. Και οι υπάρχοντες – τουλάχιστον πολλοί εξ όσων προβάλλονται και θαυμάζονται – διακρίνονται για πολλά φάουλς. Στην πίστη, όμως, στη δογματική ακρίβεια της Ορθοδοξίας δεν χωρούν παρεκκλίσεις ούτε κατ’ ελάχιστον. Θες η άγνοια, θες η αδιαφορία και η εκκοσμίκευση, έχουν οδηγήσει την κατάσταση σε τέτοιο σημείο που αρχίζουμε κυριολεκτικά να ανησυχούμε για τη συνέχεια της Παράδοσής μας ακόμα και σε επίπεδο γραπτής και προφορικής διατύπωσης. Φυσικά δεν γίνεται εδώ ιδιαίτερος λόγος για το βίωμα της ορθοδόξου ζωής. Από αυτό το έλλειμμα χαρακτηρίζεται πλέον η Εκκλησία μας και σε επίπεδο Αγίων και επίσης σε αυτό των απλών ευλαβών ανθρώπων του παρελθόντος. Πού άραγε οδηγεί αυτή η πνευματική ξηρασία παρά στο στρώσιμο του χαλιού στον έσχατο αντίχριστο της ιστορίας;

Ο Ελύτης και θεολογία των εικόνων. Το εικόνισμα.

Ο Ελύτης και θεολογία των εικόνων
Το εικόνισμα 

Το ποίημα αυτοβιογραφικό αποτύπωμα τού Ελύτη. Ο τίτλος του προσωπογραφία. Παντού οι λέξεις ανασαίνουν. Οι ήχοι αγκαλιάζουν. Οι εικόνες κοινωνούν. Δε μεταφέρουν ιδέες. Μόνο μετοχή. Όπως και το εικόνισμα. Η λέξη ταυτίζεται με την Ορθόδοξη αγιογραφία. Και εδώ τα χρώματα ανασαίνουν. Τα σχήματα αγκαλιάζουν. Τα βλέμματα κοινωνούν. Δε μεταφέρουν ιδέες. Μόνο μετοχή.

Επιχειρώντας ευρωπαϊκή αναδρομή, οδηγός ο χρωστήρας αβανγκάρντ δημιουργίας. Giotto, Michelangelo, El Greco, Caravaggio, Manet, Cesanne, Matisse, Picasso, Kandinsky, Dali. Αναπαραστατική προοπτική, ψυχολογική φωτοσκίαση, χρωματική εκφραστική, ανίδωτη γεωμετρικότητα, σιβυλλική φωτεινότητα, λειτουργιστική κατασκευή. 

Από την άλλη, η εκκλησιαστική Εικόνα σταθερά επίκαιρη. Δίχως προοπτική στο αυτοφυές φως των σωμάτων, η αΐδια συνεργατικότητα. Μεταμορφωτική ποιείται πανδαισία.

"Μισοσβησμένος φτάνω από της πολιτείας τα μέρη, όπως από της εκκλησιάς την πυρκαγιά το εικόνισμα".

Λόγος εις την Αʼ Κυριακή των Νηστειών (της Ορθοδοξίας) (Άγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς)

(Ευαγγέλιο: Ιωαν. α΄ 43-51)

Πόσο μεγάλη, πόσο φοβερή είναι η παρουσία του Θεού! Πόσο μεγάλη και πόσο φοβερή είναι η παρουσία του ζώντος Θεού!

Οι αγγελικές δυνάμεις στέκονται μπροστά Του με φόβο και τρόμο. Τα σεραφείμ κρύβουν τα πρόσωπα τους με τις φτερούγες τους μπροστά στο αστραφτερό φως και το ανέκφραστο κάλλος της παρουσίας Του.

Πόσο λαμπρός είναι ο ήλιος! Πόσο εντυπωσιακό είναι το έναστρο στερέωμα! Πόσο δυνατός είναι ο ταραγμένος ωκεανός! Πόσο μεγαλόπρεπα είναι τα γιγαντιαία βουνά! Πόσο φοβερά είναι τα κεραυνοφόρα σύννεφα και τα πύρινα ηφαίστεια! Πόσο ευχάριστες είναι οι ανθοφορημένες κοιλάδες με τις χιλιάδες πηγές και τα διάσπαρτα λευκά κοπάδια τους. Κι όλ’ αυτά δεν είναι παρά έργα των χεριών του Θεού. Είναι έργα που φτιάχτηκαν από τον αθάνατο Δημιουργό. Κι αν η κτίση είναι τόσο όμορφη, πώς πρέπει να είναι ο Δημιουργός;

Αν η καρδιά του ανθρώπου γεμίζει με δέος, χαρά ή δάκρυα μπροστά στη δημιουργία του Θεού, πώς πρέπει να νιώθει μπροστά στον παντοδύναμο και ζώντα Δημιουργό;

ΟΙ ΕΙΚΟΝΕΣ ΜΙΛΟΥΝ (Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας)

π. Δημητρίου Μπόκου 

Οἱ ἅγιες εἰκόνες χρησιμοποιοῦνται στοὺς ναοὺς καὶ στὰ σπίτια τῶν Χριστιανῶν, ἐπειδή, ἐκτὸς τῶν ἄλλων, εἶναι καὶ αὐτὲς λόγος Θεοῦ, ἄλλου εἴδους βέβαια. Διδάσκουν καὶ αὐτές, εὐλογοῦν, ἁγιάζουν καὶ ὁδηγοῦν τοὺς ἀνθρώπους στὴ θεογνωσία. Ὁ Θεὸς μιλάει στοὺς ἀνθρώπους ὄχι μόνο μὲ τὸν φυσικὸ λόγο (προφορικὸ καὶ γραπτό), ἀλλὰ καὶ μὲ ὅλα τὰ στοιχεῖα τῆς δημιουργίας του. «Οἱ οὐρανοὶ διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ, ποίησιν δὲ χειρῶν αὐτοῦ ἀναγγέλλει τὸ στερέωμα». Ἰδιαιτέρως δέ, μᾶς μιλάει μέσῳ τῶν ἁγίων εἰκόνων, γι’ αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία παρέλαβε, ἀγωνίστηκε, διατήρησε καὶ μᾶς παραδίδει τὴν τιμὴ καὶ προσκύνησή τους (Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας).

Παρασκευή 22 Μαρτίου 2024

Οι απαιτήσεις της woke κουλτούρας, Μανώλης Κοττάκης

Από την ώρα που ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης μετατρέπει τον ιδιωτικό του βίο σε μέρος της δημόσιας σφαίρας, θα γίνεται κατά καιρούς στόχος κριτικής, δίκαιης και άδικης. Κριτικής, πάντως.

Είναι πραγματικά κωμικό αυτό που συμβαίνει. Οι εκπρόσωποι της woke κουλτούραςεπικαλούνται διαρκώς την έννοια της ελευθερίας για να δικαιολογήσουν την προώθηση της ατζέντα τους. Ακόμη κι αν η χρήση αυτής της ελευθερίας έχει αποτέλεσμα να «αλλοιώνονται» εθνικά ή θρησκευτικά σύμβολα, τα οποία έχουν αντανάκλαση στις ζωές των ανθρώπων. Οταν όμως η κουλτούρα την οποία προωθούν οι ίδιοι άνθρωποι γίνεται στόχος επικρίσεων, τότε αυτομάτως αλλάζει η έννοια της ελευθερίας. Περιστέλλεται. Διαμορφώνεται στα μέτρα τους.